Hrvatska Sigurnosno obaveštajna agencija (SOA) predstavila je detaljan pregled bezbednosnih izazova sa kojima se ta država i Evropa suočavaju, među kojima je i deo koji se odnosi na, kako navode, države jugoistočnog susedstva.
U izveštaju za 2017, koji hrvatska tajna služba objavljuje četvrti put zaredom, navodi se da su obeležja jugoistočnog susedstva i dalje slabe institucije, unutrašnja politička previranja, brojna nerešena etnička i nacionalna pitanja, nedovoljan privredni rast i nezaposlenost.
„Ovaj prostor suočava se sa zastojem u sprovođenju reformi i priključenju evroatlantskim integracijama“, navodi se i dodaje da na primer prijem Crne Gore u članstvo u NATO-u ipak pokazuje nastavak evroatlantske perspektive za države susedstva.
SOA dalje konstatuje da su nastavljene pojave da ekstremni pojedinci iskorišćavaju nezadovoljstvo dela navijačkih grupa stanjem u hrvatskom sportu za izazivanje incidenata i nereda tokom i izvan sportskih takmičenja.
Nastavljena je, tvrde, i pojava da pojedine navijačke grupe srpskih fudbalskih klubova ističu antihrvatska, četnička i velikosrpska obeležja na sportskim takmičenjima, pri čemu u tome, kako navode, učestvuju i pojedinci koji su hrvatski državljani.
„U malom delu populacije mlađih pripadnika srpske nacionalnosti primećeno je simpatiziranje velikosrpske i četničke ideologije i simbolike, posebno na društvenim mrežama, koje za sada ne predstavljaju pretnju nacionalnoj sigurnosti, ali dovodi do narušavanja sigurnosne situacije na lokalnom nivou“, navodi SOA.
Iako je evroatlantski uticaj i dalje najveći, navodi se u izveštaju, globalna rivalstva preslikavaju se i na ovom području.
Najočitiji primer je, ukazuje se, sprečeni pokušaj državnog udara u Crnoj Gori 16. oktobra prošle godine s ciljem destabilizacije te države na dan parlamentarnih izbora, a uoči ulaska Crne Gore u NATO.
Podsećaju da se u Crnoj Gori za taj pokušaj vodi sudski postupak protiv 14 ruskih, srpskih i crnogorskih državljana.
U izveštaju SOA, objavljenom na sajtu te agencije, stoji da su države jugoistočnog susedstva suočene i „sa rastom verskog i nacionalnog ekstremizma, pri čemu je posebno izraženo jačanje radikalnog islamizma“.
Nastavljena je, tvrde, pojava velikosrpskog ekstremizma, a uz to uočeni su pokušaji kojima se Hrvatska želi prikazati u negativnom svetlu u međunarodnoj zajednici uz negiranje i pogrešno prikazivanje činjenica u vezi sa Domovinskim ratom i njegovim odbrambenim i oslobodilačkim karakterom.
Pojas nestabilnosti oko Evrope nastavljen je, kažu, generisanjem bezbednosnih izazova.
Radi se, dodaju, o području koje se proteže Severnom Afrikom, Bliskim istokom sve do Srednje Azije, u kojem postoje brojna krizna žarišta.
Iz njih se prema Evropi prelivaju sigurnosni izazovi u vidu masovnih nekontrolisanih migracija, ali i pretnji u vidu terorizma, ekstremizma, proliferacije oružja za masovno uništavanje i regionalnih oružanih sukoba u Siriji, Iraku, Libiji, Jemenu i Ukrajini.
U isto vreme, posledice kriznih žarišta se ogledaju i u porastu organizovanog kriminala i krijumčarenja ljudi, oružja i roba, hibridnog ratovanja i radikalizacije putem društvenih mreža.
Odnosi između Ruske Federacije i zapadnih država, narušeni nakon izbijanja krize u Ukrajini 2013. godine, nisu se značajno poboljšali, a u pojedinim elementima podsećaju na odnose iz vremena Hladnog rata, stoji u izveštaju i dodaje da se napetosti u odnosima preslikavaju na druga područja, uključujući i hrvatsko okruženje.
U delu o odnosu Rusije i NATO-a, hrvatska tajna služba navodi da Rusija nastoji da ograniči dalje širenje i uticaj NATO-a i EU-a prema istoku Evrope i da ojača svoj uticaj prema Evropi.
Napetosti u odnosima, kažu, rezultirali su sankcijama Zapada protiv Rusije i jačanju dimenzije kolektivne vojne odbrane NATO-a.
„Ukrajina je u statusu zamrznutog konflikta, a političko rešenje sukoba još je, uprkos međunarodnim diplomatskim naporima, neizvesno“, navodi se.
SOA konstatuje da se svet nalazi i pred izazovom daljnjeg širenja nuklearnog oružja i drugog oružja za masovno uništavanje, što izaziva globalne napetosti i sporove.
Terorizam je i dalje jedna od najznačajnijih pretnji po sigurnost građana u Evropi.
„Iako teroristički napad na hrvatskom tlu nije verovatan, njegova se mogućnost ne može isključiti. U državama hrvatskog jugoistočnog susedstva, koje imaju brojne radikalne islamističke zajednice, verovatnoća napada je umerena, dok verovatnoća terorističkih napada u državama Zapadne Evrope ostaje visoka“, navodi se dalje u, inače, veoma opširnom izveštaju.
Navodi se da u susednim državama trenutno ima više od 10.000 sledbenika salafizma okupljenih u više desetina tzv. paradžemata i nekoliko enklava.
Tanjug
