BANJALUKA, Pravobranilaštvo Republike Srpske vjeruje da će poslednja odluka Ustavnog suda BiH kojom usvojena Apelacija Republike Srpske konačno prekinuti „lošu sudsku praksu“ i biti odbačene sve tužbe u kojima se od Srpske potražuje oko 500 miliona KM za naknadu ratne nematerijalne štete.
Ustavni sud BiH usvojio je Apelaciju Republike Srpske i ukinuo presudu Apelacionog suda Brčko distrikta od 10. avgusta 2011. godine, kojom je jedna od tužiteljica tražila nematerijalnu nadoknadu od Republike Srpske zbog smrti bliskog srodnika – muža u iznosu od 15.000 KM, sa zakonskom zateznom kamatom.
Milan Radujko, zamjenik pravobranioca sa sjedištem u Bijeljini, kaže za poslovni portal CAPITAL.ba da su na odluku iz 2011. godine ulagani pravni lijekovi, koji su bili bez uspjeha, sve do apelacije pred Ustavnim sudom BiH.
„U apelaciji smo posebnu pažnju posvetili proizvoljnoj primjeni odredbi o zastarjelosti potraživanja, nižestepenih postupajućih sudova, konkretno člana 377. Zakona o obligacionim odnosima“, kaže Radujko, ističući da se pomenute odredbe, po njihovom obrazloženom mišljenju, nisu mogle primijeniti na tuženu Republiku Srpsku, s obzirom na to „da ona može odgovarati samo po principu objektivne odgovornosti, a ne kao neposredni izvršilac, to jest subjekt izvršenja“.
Ispostavilo se, kaže Radujko, da je po principu objektivne odgovornosti moguće primijeniti samo odredbe člana 376. Zakona o obligacionim odnosima, a čijom primjenom je u svim ovim predmetima nastupila zastarjelost potraživanja. Ove konstatacije apelantice, Republike Srpske, u potpunosti je prihvatio Ustavni sud BiH i ukinuo presudu Apelacionog suda Brčko distrikta BiH, i istog je obavezao da po hitnom postupku donese novu odluku u skladu sa članom II/3.e Ustava BiH, s obzirom na to da je nastupila povreda prava na pravično suđenje prema apelantici, tj. prema Republici Srpskoj.
Ova odluka, kaže Radujko, ima ogroman značaj, ne samo za ovaj predmet, već i za sve buduće predmete koji imaju svoje tužbene zahtjeve ovog vida štete, što drugim riječima znači da je sada stvorena „najviša sudska praksa“, te bi svi nižestepeni sudovi morali istovrsno postupati u ovakvim sudskim stvarima
On kaže da je, prije ove odluke, postojala „loša sudska praksa“ iz oblasti nadoknade nematerijalne štete protiv RS, tako da se po ovom osnovu, a po trenutno ispostavljenim tužbenim zahtjevima od Republike Srpske potražuje oko 500 milion KM, čija eventalna naplata bi, po njegovom mišljenju, imala veoma poguban uticaj na ekonomsku stabilnost Republike Srpske, ukoliko bi se ova sredstva prinudno naplatila iz budžeta Republike Srpske.
Ova tzv. „loša sudska praksa“ i dalje se primjenjuje pred nižestepenim sudovima FBiH, koji sude u predmetima gdje je tužena Republika Srpska, za razliku od sudova na teritoriji Republike Srpske, koji postupaju drugačije, čime se pravosuđe u BiH ponaša na selektivan način, stavljajući se bez ikakve potrebe u političku konotaciju i narušavajući osnovna načela suđenja, a koja se ogledaju u nezavisnosti i nepristrasnosti suđenja, bez obzira na učesnike u sudskom postupku.
CAPITAL: Lj. Ljubojević
