MLADIKOVINE, selo u opštini Teslić, na 310–629 m n. v. Smješteno je, uglavnom, na jugoistočnim obroncima planine Borja, u slivovima Uzvinske, Marice i Želeće, lijevih pritoka Velike Usore. Razbijenog je tipa sastavljeno od brojnih zaselaka koji nose imena po većim porodicama koje ih nastanjuju. Organizovano je u mjesne zajednice: Mladikovine, Lug Markovići i Uzvinsku (dijelom).
U ataru sela, kod Blatnice, otkrivena je ostava predmeta iz bronzanog doba. Selo se ne pominje u opširnom popisu Bosanskog sandžaka iz 1604. godine. Naseljeno je kasnije, što mu se i iz imena vidi. I prezimena svjedoče o doseljavanju u zadnjim vijekovima većinom iz susjednih planinskih sela: Bagići i Trivunovići su iz Bijelog Bučja; Karpići i Todići iz Brića; Deronjići i Kitići iz Ugodnovića; Klječanini iz Očauša; Jelići iz Kruševa Brda. Željeznička pruga je 1903. godine dolinom Velike Usore stigla do Blatnice, a već sljedeće godine produžena je do ušća Okrugle u Veliku Usoru. Demontirana je početkom 1970-ih godina. Stanovništvo se podjednako bavi zemljoradnjom i stočarstvom. Priličan je broj zaposlenih u inostranstvu. Za dolinu Velike Usore i put za Teslić, Mladikovine vezuju putevi dolinama Uzvinske, Marice i Želeće, djelimično i u etapama asfaltirani u vrijeme Republike Srpske. U isto vrijeme i najveći dio sela uključen je u telefonsku mrežu.
Graniče se sa Blatnicom na jugoistoku, Komušinom i Rajševom na istoku, Bijelim Bučjem i Ugodnovićem na jugu, Vlajićima na sjeveroistoku, Kuzmanima na sjeveru te sa Očaušom na zapadu. Zauzimaju površinu od 80 km2 i tako prestavljaju posle Čečave najveće selo po površini u opštini Teslić. Naseljeni su uglavnom krajevi u dolinama rijeka Marice, Želeće i Uzvinske. Zbog slabe infrastrukture doline su nepovezane, pa je tako i sam centar izolovan u odnosu na ostatak sela. Svi putevi iz Mladikovina uglavnom vode ka slivu rijeke Velike Usore, odnosno prema Blatnici i Milan polju. U Mladikovinama se nalazi petogodišnja škola koja radi u kao područno odjeljenje O.Š. Dositej Obradović iz Blatnice.
PAROHIJA MLADIKOVINE:
Parohijska Crkva Pokrova Presvete Bogorodice: Gradnja jednobrodnog hrama dimenzija 19, 5 h 10 metara počela je 1988 godine, temelje je osveštao 14. oktobra 1988. Episkop zvorničko-tuzlanski G. Vasilije. Gradnja je završena 23. jula 2000, a osvećenje je obavio nadležni arhijerej. Hram je sagrađen od siporeksa, pokriven je bakrom, ima zvonik i tri zvona, nema kupole. Projekat je uradio Branko Pešić iz Beograda, a prekopiran je sa hrama u Petrovu na Ozrenu. Postoji tradiija o postojanju drvene bogomolje u kojoj se bogoslužilo, krštavalo i vjenčavalo. Rušena je, paljena i periodično obnavljana.
Filijalni hram u Savićima: Gradnja jednobrodne Crkve Sv. Vartolomeja i Varnave dimenzija 15 h 7 metara je počela 24. septembra 2006. godine. Temelje je osveštao Njegovo Preosveštenstvo Episkop zvorničko-tuzalnski G. Vasilije 17. oktobra 2010. Hram je u izgradnji. Od građevinskog materijala se koristi cigla, pocinkovani lim za prepokrivanje, zvonik je pokriven aluminijumskim limom, ima jedno zvono, nema kupolu. Projekat je uradio arhitekta Savo Krivokapić iz Doboja.
Filijalni hramovi u Uzvinskoj: Postoje dve crkve posvećene Sv. Sisoju (od tvrdog materijala i drvena). Drveni hram je završen i osvećen, a od čvrstog materijala je u izgradnji. Gradnja drvenog hrama je započeta 23. septembra 2007. godine i taj hram je dimenzija 9 h 5 metara, a gradnja zidanog hrama je počela 10. jula 2008. godine i taj hram je dimenzija 15,5 h 7 metara. Temelje oba hrama osveštao je nadležni arhijerej, Njegovo Preosveštenstvo Episkop zvorničko-tuzlanski Gospodin Vasilije 10. avgusta 2008. godine kada je ujedno i završena drvena crkva. Drveni hram je uradio drvni tehničar Miro Đurić iz Mladikovina a projekat hrama u izgradnji je uradio arhitekta Savo Krivokapić iz Doboja. Projekat je prekopiran sa hrama u Malom Prnjavoru kod Kladara.
Filijalni hram u Milan Polju: Gradnja jednobrodne Crkve Sv. Vasilija Ostroškog, dimenzija 8, 5 i 7, 8 metara je počela 6. marta 2011. Temelji su osveštani od strane Njegovog Preosveštenstva Episkopa zvorničko-tuzlanskog Gospodina Vasilija. Gradnja je završena 29. jula 2012. godine, a osvećenje je obavio nadležni arhijerej. Hram je građen od armiranog betona, pokriven je bakrom, ima zvonik u obliku preslice, jedno zvono i jednu kupolu.
Četiri Mladikovca su bili dobrovoljci u srpskoj vojsci u Prvom svjetskom ratu. U Drugom svjetskom ratu, prema teško provjerivim podacima, 5 ljudi su ubili Nijemci i ustaše, 8 partizani i 5 četnici. Mladikovine su dale 42 poginula borca za stvaranje Republike Srpske, što je srazmjerno veličini sela najveći broj u teslićkoj opštini. Podignut im je spomenik u crkvenoj porti. Prema austrougarskim popisima Mladikovine su imale stanovnika: 1879 – 469; 1885 – 499; 1895 – 592 i 1910 – 827. Selo nije zasebno popisivano 1921. i 1931. godine, već u okviru opštine Blatnice, u čijem sastavu je bilo od 1914. do 1958.
Popisi u socijalističkoj Jugoslaviji registrovali su: 1948 – 1482 stanovnika; 1953 – 1737; 1961 – 2082; 1971 – 2195; 1981 – 2705 i 1991 – 2406 (Srbi 2366, Jugoslovena 24, Hrvata 3 i „ostalih i nepoznato“ 13). Porodice Bačić, Despić, Dević, Jovičić, Lazarević, Lazić, Milinković, Nikolić, Peranović, Petrović i Ristikić slave Simoljdan; Cvijić, Čupić, Ćelić, Gavrić, Karpić, Marković, Petković, Savić, Trivunčević, Trivunović i Vuković – Đurđevdan; Bagić, Đurić, Klječanin i Jelić – Nikoljdan; Ćumurović i Deronjić – Lučindan; Jerinić – Časne verige sv. apostola Petra; Kovanović – Lazarevu subotu; Kitić – Jovanjdan; Todić – Simeona Stolpnika. Seoska „masla“, molitva na otvorenom za berićetnu novu godinu, su na Duhovski utorak. Elektrifikacija sela izvedena je 1972. i 1973. godine. U selu djeluje petorazredna područna škola (otvorena 1953. godine), koja je područno odjeljenje OŠ „Dositej Obradović“ iz Blatnice. U njenoj blizini je društveni dom. Blizu je i crkva Pokrova sv. Bogorodice, osveštana 2000. godine.
IZVORI: Popisi 1879, 1885, 1895, 1910, 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991.
LITERATURA: Petar M. Bogunović: Iz usorskog kraja i okoline. Istorija-tradicija-značaj-položaj, Sarajevo, 1937; Milenko S. Filipović: Prilozi etnološkom poznavanju severoistočne Bosne, Sarajevo, 1969; Čedomir B. Crnogorac: Sliv Velike Usore. Hidrološko-geomorfološke karakteristike, Banja Luka, 2000; Boško N. Petrović: Tajne oko Tajna, Istorija-privreda-zanimljivosti-proza, Teslić, 2000; Boško N. Petrović: Bratoubilaštvo i paradoksi jednog teškog vremena, Teslić, 2003. Dragiša D. Vasić
Teslić Online
