Jedan od dvanaest velikih apostola. Kroz njegovu sumnju u vaskrsenje Hrista Gospoda dobila se nova potvrda toga čudesnog i spasonosnog događaja. Na ime: vaskrsli Gospod ponovo se javio učenicima, da bi uverio Tomu. I reče Gospod Tomi: pruži ruku tvoju i metni u rebra moja, i ne budi nevjeran nego vjeran. I Toma uzviknu: Gospod moj i Bog moj (Jov. 20)!
Posle silaska Sv. Duha, kada apostoli metahu kocku, gde će ko ići na propoved, pade kocka na Tomu da ide u Indiju. On se malo ožalosti, što morade ići u tako daleku stranu, ali mu se Gospod javi i ohrabri ga. U Indiji sv. Toma obrati mnoge, velikaše i siromahe, u veru Hristovu, i zasnova tamo crkvu, i postavi sveštenike i episkope. Između ostalih obrati Toma u veru i dve sestre, žene dvojice kneževa Indijskih, Tertijanu i Migdoniju. Zbog vere obe ove sestre biše namučene od svojih muževa, s kojima ne hteše živeti posle krštenja svoga, i otpuštene. Oslobodivši se braka one poživeše bogougodnim životom do smrti. Dionisije i Pelagija, najpre vereni međusobno, kada čuše apostolsku propoved, ne saživeše se, nego se posvetiše podvigu. Pelagija skonča život kao mučenica za veru, a Dionisije beše postavljen od apostola za episkopa. Knez Muzdije, muž Tertijanin, kome Toma krsti i ženu i sina, Azaia, osudi apostola na smrt, i posla 5 vojnika, koji ga probodoše sa 5 kopalja. I tako predade dušu svoju u ruke Xristu svome sveti apostol Toma. Pre smrti svoje i on je, kao i drugi apostoli, bio čudesno prenet u Jerusalim na pogreb Presvete Bogorodice. No stigavši dockan, on zažali gorko, te po njegovoj molbi otvoriše grob Svete Prečiste, ali ne nađoše tela u njemu. Gospod beše uzeo Mater Svoju u naselja Svoja nebesna. I tako Toma sveti tamo svojim neverovanjem utvrdi veru u vaskrsenje Gospoda, a ovde svojim odocnjenjem otkri nam čudesno proslavljenje Matere Božje. (http://www.pravoslavnikalendar.iz.rs)
[divider]
Srpska pravoslavna crkva obilježiće sutra praznik Srđevdan, posvećen Svetim mučenicima Sergiju i Vakhu. Sergije i Vakh bili su rimski dostojanstvenici na dvoru cara Maksimijana, a zbog pripadnosti hrišćanskoj vjeri i odbijanja da se poklone rimskim bogovima posječeni su u Siriji, gdje je njihov kult uspostavljen i odakle se raširio po Istoku.
Sveti Sergije naročito je bio poštovan u gradu Rosafu, gdje je pogubljen. Taj grad je jedno vrijeme nosio ime Sergiopolis i u šestom vijeku bio veliko hodočasničko mjesto cijelog Istoka.
Pod carem Justinijanom /527-565/ kult Svetih Sergija i Vakha raširio se na Zapad, naročito na prostoru između Drača i današnjeg Dubrovnika, gdje je, prema sačuvanim podacima, postojalo više od 15 crkava posvećenih ovim svecima.
Odatle se slavljenje Srđevdana širilo u unutrašnjost, tako da je ova slava u srednjovjekovnoj Zeti bila jedna od značajnijih. O tome svjedoči i crkva Svetih Sergija i Vakha na Bojani, koja je bila mjesto gdje su sahranjivani vladari dinastije Vojislavljević u 11. i 12. vijeku.
Nakon obnove krajem 13. vijeka, od srpske kraljice Jelene Anžujske i njenih sinova Dragutina i Milutina, ta crkva je mogla da primi 3.000 vjernika.
Prema predanju, prilikom prenošenja moštiju Svetog Save iz Trnova, u Mileševu su prenesene i mošti Svetih Sergija i Vakha, gdje je od ranije postojao kult ovih svetitelja, o čemu svjedoče i njihove freske iz najranijeg perioda freskopisa u Mileševi.
Kao zanatlijsku slavu, Srđevdan slave obućari i opančari, a srpski narod smatra da je taj dan granica između jeseni i zime.
BIJELJINA, 19. OKTOBRA /SRNA/
